De oorsprong van Reliability Centered Maintenance ligt in de vliegtuigindustrie. Men zag daar dat er onverklaarbare defecten optraden met bepaalde vliegtuigonderdelen. Vanuit dit probleem is het Reliability Centered Maintenance programma geïnitieerd. De eerste fabrikant die daadwerkelijk Reliability Centered Maintenance in haar onderhoudsprogramma implementeerde was Boeing. Boeing implementeerde RCM aanvankelijk in de 747, maar latere toestellen werden ook onderhouden met behulp van Reliability Centered Maintenance. Nadat Boeing Reliability Centered Maintenance implementeerde, hebben ook de mijnbouw en industrie de Reliability Centered Maintenance methodiek overgenomen.
Reliability Centered Maintenance zorgt ervoor dat onderhoud tot een minimum wordt beperkt, waarbij er rekening wordt gehouden met het feit dat het proces of systeem veilig dient te blijven. Aan de hand van zeven verschillende vragen wordt bepaald of een proces voldoet aan de vereisten om Reliability Centered Maintenance genoemd te worden. Deze vragen zijn respectievelijk:
- Wat zijn de functies en eisen van de installatie in de huidige operationele context?
- Op welke manieren kan de installatie falen bij het vervullen van zijn functies?
- Wat is de oorzaak van een functionele storing?
- Wat zijn de gevolgen/effecten als een functionele storing optreedt?
- In welk opzicht is een storing van belang?
- Wat kan er worden gedaan om een storing te voorspellen of te voorkomen?
- Wat dient er te worden gedaan wanneer er geen geschikte proactieve taak kan worden gevonden?
Reliability Centered Maintenance is een framework dat de definitie van een volledig maintenance systeem mogelijk maakt. Het beschouwt onderhoud als een middel om de functies die van machines wordt verlangd op peil te houden. Om de uitvoering van Reliability Centered Maintenance succesvol te implementeren, is een uitvoerige kennis van de technische systemen noodzakelijk. Dit is het eerste deel van het Reliability Centered Maintenance proces wat zal resulteren in een Failure Mode Effects and Criticality Analysis (FMECA). Het tweede gedeelte van het Reliability Centered Maintenance is het toepassen van de Realibility Centered Maintenance logica; het bepalen en onderzoeken van de onderhoudstaken die benodigd zijn om de mogelijke defecten van de FMECA te voorkomen. In dit tweede gedeelte wordt ook de frequentie van het onderhoud bepaald en in welke combinaties dit onderhoud uitgevoerd zal gaan worden. De laatste stap die het Reliability Centered Maintenance proces compleet maakt, is het continu blijven leren van eerdere ervaringen, continuous improvement.
Reliability Centered Maintenance kan dus gebruikt worden om een kosteneffectieve onderhoudsstrategie te ontwikkelen die de hoofdoorzaken van defecten in processen of machines kan vaststellen. Hierbij kan worden gekozen om niet kritische onderdelen niet te vervangen (run to failure), terwijl kritische onderdelen vervangen zullen moeten worden. Een voorbeeld dat in deze context genoemd zou worden is een vliegtuig. De motoren zullen ten alle tijden tijdig vervangen dienen te worden, terwijl een vliegtuigstoel pas vervangen zal worden wanneer deze kapot is.